Sonar là gì? Ứng dụng Sonar trong quân sự, dân sự và khoa học biển

Sonar là gì? Những loại Sonar phổ biến

- Sonar là gì?

Từ "Sonar" là viết tắt của cụm từ tiếng Anh "Sound Navigation and Ranging", và được dịch theo tiếng Việt một cách dễ hiểu là “Phản xạ sóng âm”. Có thể hiểu một cách đơn giản rằng, công nghệ Sonar là một công nghệ hiện đại ứng dụng nguyên lý hoạt động của sóng âm để phát hiện, đo lường và định vị những đối tượng dưới nước.

Về nguyên tắc hoạt động của Sonar, chúng sẽ dựa trên việc phát ra một tín hiệu âm thanh, từ đó thực hiện đo thời gian cần thiết để tín hiệu sóng âm đó phản xạ từ một đối tượng rồi quay trở lại. Dựa vào những thông tin và thời gian mà sóng âm phản xạ, hệ thống Sonar có thể tạo ra dữ liệu hình ảnh có khả năng phục vụ cho thành lập bản đồ của các đối tượng dưới nước.

Sonar ứng dụng nguyên lý phát và thu tín hiệu sóng âm để thu thập dữ liệu.

Mặt khác, việc ứng dụng công nghệ Sonar còn giúp liên lạc, tìm đường di chuyển, cũng như phát hiện các đối tượng ở dưới đáy nước, trong nước, trên mặt nước như tàu bè, vật thể trôi nổi hoặc chìm trong cát bùn. Nhờ đó, Sonar được sử dụng rộng rãi trong nhiều ứng dụng, bao gồm định vị đối tượng dưới nước như tàu ngầm, cá, và cấu trúc dưới đáy biển hay các ngành công nghiệp dầu khí, nghiên cứu biển, và các hoạt động khảo sát dưới nước khác.

- Những loại Sonar phổ biến

Hiện nay, có 2 loại sonar phổ biến, bao gồm:

• Sonar chủ động: Là loại Sonar sử dụng đầu phát (Transmitter) để phát xung sóng âm, thường được gọi là một ping. Tại đầu thu sóng âm sẽ nghe thấy tiếng vọng lại. Đối với mỗi khoảng cách định vị đối tượng khác nhau sẽ có phương án bố trí hình học cho các đầu thu và phát khác nhau.
• Sonar thụ động: Là loại Sonar có thể thu được tín hiệu nhưng không có khả năng phát ra tín hiệu. Đây cũng là loại được ứng dụng phổ biến dành cho mục đích quân sự, ngoài ra còn thường được dùng trong một số ứng dụng khoa học.

Ứng dụng Sonar trong quân sự, dân sự và khoa học biển

- Ứng dụng Sonar trong quân sự

Trong lịch sử, vào năm 1919, Hải quân Mỹ đã chế tạo thành công máy đo sâu hồi âm. Và đây cũng là mục đích ứng dụng phổ biến nhất của sóng âm trong thời điểm đó.

Cụ thể, Sonar được ứng dụng trong quân sự với các mục đích sau:

• Tìm kiếm cứu nạn những phương tiện quân sự như tàu thuyền, máy bay,... bị chìm, đắm dưới đại dương;
• Dò mìn, cũng như phát hiện thủy lôi;
• Bảo vệ căn cứ;
• Tác chiến chống ngầm;
• …Cùng nhiều mục đích khác.

Ứng dụng Sonar trong mục đích quân sự.

>>> Xem thêm: Những công việc nào cần sử dụng máy đo sâu hồi âm?

- Ứng dụng Sonar trong dân sự

Trong các mục đích dân sự, Sonar công suất nhỏ được sử dụng để dò tìm cá. Đối với những đàn cá lớn hay loài cá lớn, tín hiệu phát xạ có thể giúp phát hiện được chúng nhờ quan sát được sự bơi lội, xáo động nước, từ đó xáo động sự lan truyền sóng âm và phản xạ lại sóng âm.

Trong thực tế ngày nay, đã có những phần mềm được phát triển để nhận dạng được sự tồn tại và độ lớn của các loài cá, hỗ trợ rất nhiều cho ngành nghề đánh cá tại những khu vực biển sâu. Những thiết bị đó sẽ được gắn lên lưới để thu nhận tín hiệu thông tin, sau đó chuyển thông tin thành dạng số rồi truyền đến thiết bị được gắn trên tàu.

Không những vậy, công nghệ sóng âm được trang bị trên các máy đo sâu hồi âm còn được ứng dụng trong dân sự với mục đích xác định trạng thái đáy nước, đo độ sâu hay tìm những dị vật, ranh giới có trong lớp bùn đáy.

- Ứng dụng Sonar trong khoa học biển

Đối với ứng dụng khoa học, công nghệ Sonar được sử dụng vào Sonar quét sườn (Side Scan Sonar). Đây là một phương pháp vật lý được áp dụng rộng rãi vào nghiên cứu địa chất biển và có thể được dùng trong tìm kiếm tàu thuyền chìm, máy bay rơi,...

Mặt khác, với chức năng đo độ sâu, xác định trạng thái và phát hiện dị vật trong nước và đáy đại dương, Sonar giúp biểu hiện những yếu tố đó lên hải đồ, cũng như thành lập bản đồ địa hình đáy biển.

Sonar được ứng dụng rộng rãi trong các ngành nghiên cứu và khoa học biển.

Hy vọng với những chia sẻ trên, Đất Hợp đã giúp bạn hiểu hơn về Sonar, cũng như ứng dụng của công nghệ này trong quân sự, dân sự và khoa học biển. Để được tư vấn và tìm hiểu chi tiết hơn về các thiết bị sử dụng công nghệ sóng âm như máy đo sâu hồi âm, thiết bị Side Scan Sonar,..., hãy liên hệ đến HOTLINE 0903 825 125, chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ!

>>> Xem thêm: Kết hợp dữ liệu rà quét Side Scan Sonar với đo sâu đơn tia trong khảo sát thành lập bản đồ địa hình đáy biển