Tin tức

LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN THIẾT BỊ TRẮC ĐỊA (p.1)

LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN THIẾT BỊ TRẮC ĐỊA (p.1)

Thiết bị trắc địa như toàn đạc, kinh vĩ, thủy bình,... là những loại máy móc không thể thiếu trong công tác khảo sát, thi công dân dụng, công nghiệp… hiện nay. Nhưng có lẽ ít ai biết về lịch sử phát triển của nó. Những thế kỷ trước thì người ta dùng gì để thay thế?

 

  1. Groma của Ai Cập:

-       Các công cụ đầu tiên được biết để đo góc là có thể là Groma (Ai Cập), lúc đầu Groma được sử dụng phân chia đất giữa các bộ tộc, về sau người Ai Cập sử dụng nó cho việc xây dựng các công trình lớn như các kim tự tháp.

-       Các Groma gồm 4 đá treo bằng dây từ gậy đặt ở góc bên phải; các phép đo sau đó được thực hiện bởi các liên kết hình ảnh của hai trong số các dây treo và các điểm được đặt ra. Nó đã được khá hạn chế là ứng dụng do thực tế là nó chỉ có thể được sử dụng trên khá địa hình bằng phẳng và độ chính xác của nó bị giới hạn bởi khoảng cách

Thiết bị đo đạc Groma Ai cậpthiết bị đo góc Groma của Ai Cập
Hình ảnh Groma và cách sử dụng của người Ai Cập cổ đại

 

    2. Dioptra của Hy Lạp

-       Khoảng thế kỷ thứ 3 (TCN) người Hy Lạp có sử dụng thiết bị đo góc tên gọi là dioptra. Các dioptra là một ống ngắm nhìn ở cả hai đầu, gắn liền với một giàn đứng.

 Thiết bị đo góc Dioptra của Hy Lạp

 Hình ảnh Dioptra của người Hy Lạp

  1. Triquetrum của Hy Lạp

-       Claudius Ptolemy nhà thiên văn học và địa lý Hy Lạp có nhiều đài quan sát thiên văn ở Alexandria, sử dụng một dụng cụ gọi là một Triquetrum. Nó là một thiết bị với ba khớp thành phần, một thanh thẳng đứng đã được trồng cố định trong đất trong khi hai thanh khác có thể được luân chuyển để tạo thành một tam giác cân hợp cùng với thanh cố định thẳng đứng như hình.

-       Góc Zenith được đo từ đường dây đánh dấu trên thanh thứ ba. Trong thời hiện đại hơn, loại thiết bị này được sử dụng bởi quân đội đối với một số khía cạnh của cuộc khảo sát thực địa.

 Thiết bị đo Triquetri của Hy Lạp

 Hình ảnh Triquetrum của Claudius Ptolemy

  1. Astrolabe của người Moorish:

-       Astrolabe là thiết bị được biết đến khoảng 150 năm  trước Công nguyên. Nhưng nó được công nhận niên đại từ khoảng 400 công nguyên và phát triển nhất trong thế giới bởi người Moorish khoảng năm 800 công nguyên. Nó được đưa vào châu Âu trong những năm đầu của thế kỷ 12. Nó là công cụ thiên văn phổ biến nhất cho đến khoảng năm 1650 khi công cụ chuyên biệt hơn và chính xác như Sextant thay thế nó. Là công cụ được cải thiện để đọc vòng tròn chính xác hơn.

AstrolabeSextant
Astrolabesextant

 

Vậy khi nào máy kinh vĩ đầu tiên được xuất hiện ? Khi nào? Lịch sử và hình thành máy kinh vĩ như thế nào? Cùng Đất Hợp tìm hiểu phần 2 – Lịch sử phát triển thiết bị trắc địa _Máy kinh vĩ.

Từ khóa liên quan: trắc địa